Najczęściej zadawane pytania dotyczące bezpieczeństwa spawania - porażenie prądem elektrycznym
Ryzyko porażenia prądem elektrycznym
P: W jakich okolicznościach można doznać porażenia prądem?
O: Porażenie prądem następuje po dotknięciu nieizolowanego, metalowego przedmiotu, znajdującego się pod napięciem.
P: Przy jakim napięciu można doznać obrażeń w wyniku porażenia prądem?
O: Napięcie sieciowe, które można znaleźć w każdym domu w Stanach Zjednoczonych wynosi 120 V. W zależności od warunków środowiskowych 50 woltów lub mniej może być niebezpieczne dla zdrowia lub życia.
P: Który prąd jest bardziej niebezpieczny: przemienny (AC) czy stały (DC)?
O: Stwierdzono, że prąd przemienny (AC) jest bardziej niebezpieczny niż prąd stały (DC).
P: Jakie napięcia są stosowane w procesie spawania łukowego?
O: W spawaniu łukowym występuje pojęcie napięcia stanu jałowego (gdy urządzenie spawalnicze jest zasilane napięciem sieci, ale nie płynie prąd wyjściowy), które zazwyczaj wynosi od 20 V do 100 V.
P: Jakie napięcia zwykle występują wewnątrz obudowy spawalniczego źródła prądu?
O: Napięcie wewnątrz urządzeń spawalniczych jest zazwyczaj znacznie wyższe: od 120 V do 575 V lub więcej.
Porażenie prądem uzwojenia pierwotnego transformatora
P: Dlaczego porażenie prądem uzwojenia pierwotnego jest bardziej niebezpieczne niż porażenie prądem uzwojenia wtórnego?
O: Prąd płynący w uzwojeniu pierwotnym transformatora – przy napięciu pierwotnym w zakresie od 115 V do nawet 600 V - jest znacznie większy niż prąd płynący w uzwojeniu wtórnym.
P: Kiedy może dojść do porażenia prądem uzwojenia pierwotnego transformatora?
O: Porażonie prądem o napięciu pierwotnym (zasilającym) może nastąpić gdy przy włączonym zasilaniu dotkniesz przewodu lub innego elektrycznie „gorącego” elementu wewnątrz spawarki, jednocześnie dotykając ciałem lub drugą ręką obudowy urządzenia lub innego uziemionego elementu.
P: Co należy zrobić, aby odłączyć zasilanie od źródła prądowego?
O: Należy odłączyć przewód zasilający od sieci lub ustawić wyłącznik zasilania na obudowie urządzenia w pozycji OFF.
P: W jakim celu należy uziemić obudowę źródła prądowego?
O: Obudowa urządzenia musi być uziemiona, aby w przypadku wystąpienia zwarcia wewnątrz obudowy zadziałał bezpiecznik ochronny, odłączający zasilanie od urządzenia.
P: Jak można zidentyfikować przewód (żyłę) uziemiający w kablu zasilającym?
O: Przewód uziemiający ma zieloną izolację lub może nie mieć żadnej izolacji.
P: Jaka jest różnica między przewodem roboczym a uziemiającym?
O: Zielony przewód uziemiający używany do podłączenia obudowy źródła prądowego do uziemienia to nie to samo, co przewód roboczy, który jest częścią obwodu spawania łukowego i przenosi tylko prąd spawania. Przewód roboczy nie uziemia obudowy źródła prądowego.
Porażenie prądem wtórnym
P: Kiedy może dojść do porażenia prądem uzwojenia wtórnego transformatora?
O: Porażenie prądem napięcia wtórnego może nastąpić gdy dotkniesz elementu obwodu spawalniczego lub elektrodowego – nieizolowanego miejsca na kablu elektrodowym w tym samym czasie, gdy inna część twojego ciała dotyka materiału spawanego lub zacisku uziemienia przy włączonym zasilaniu.
P: Kiedy napięcie na elektrodzie jest najwyższe?
O: Napięcie na elektrodzie jest najwyższe, gdy nie spawasz (napięcie stanu jałowego).
Praktyki bezpiecznej pracy
P: Kiedy elektroda otulona jest elektrycznie „gorąca”?
O: Elektroda otulona jest elektrycznie „gorąca”, gdy spawarka jest włączona.
P: Jak uchronić się przed porażeniem prądem podczas spawania?
O: Odizoluj swoje ciało od materiału spawanego. Nie opieraj ciała, rąk ani nóg na materiale spawanym, zwłaszcza jeżeli twoje ubranie jest mokre lub odsłonięta jest goła skóra (co nigdy nie powinno mieć miejsca, jeżeli jesteś odpowiednio ubrany). Używaj sklejki, gumowych mat lub innej suchej izolacji, na której będziesz stał, klęczał lub leżał. Podczas spawania należy nosić suche, niezniszczone rękawice. Nie dotykać elektrody lub metalowych części uchwytu spawalniczego gołym ciałem lub przez mokrą odzież.
Strefy zagrożenia elektrycznego
P: W jakich warunkach spawanie łukowe gozi porażeniem prądem?
O: Ryzyko porażeniem znacznie wzrasta, gdy spawanie musi być wykonywane w niekorzystnych warunkach środowiskowych: w miejscach wilgotnych lub podczas noszenia mokrej odzieży, na konstrukcjach metalowych (kraty, podesty i rusztowania), w pozycjach wymuszonych (siedzącej, klęczącej lub leżącej) lub jeżeli istnieje wysokie prawdopobieństwo przypadkowego kontaktu z materiałem spawanym lub podłożem.
P: Jaki rodzaj urządzeń spawalniczych jest zalecany do spawania łukowego w warunkach zagrożenia porażeniem elektrycznym?
O: Urządzenia do spawania półautomatycznego DC, ręcznego spawania DC (MMA) lub spawania AC z redukcją napięcia jałowego.
P: Co należy zrobić w przypadku porażenia prądem?
O: W przypadku doznania nawet niegrożnego porażenia prądem niezwłocznie dokonaj inspekcji sprzętu, przewodów i stanowiska pracy. Znajdź przyczynę problemu przed wznowieniem pracy. W razie konieczności niezwłocznie udaj się do lekarza.
P: Co należy zrobić, jeśli uważasz, że coś jest nie tak z urządzeniem spawalniczym?
O: Przede wszystkim odłącz zasilanie od urządzenia i zgłoś problem swojemu przełożonemu lub wykwalifikowanemu elektrykowi. Nie załączaj ponownie urządzenia, dopóki nie zostanie ono sprawdzone.